Taal(problemen) in de kleuterklas
Mondeling taalvaardige kinderen kunnen anderen goed begrijpen, maar zij kunnen ook zichzelf goed uitdrukken. Denk aan kennis, ideeën en gevoelens delen. Of reageren op vragen van anderen of instructies kunnen begrijpen. Dit zijn belangrijke vaardigheden voor schoolsucces en voor het later goed functioneren in de samenleving.
De eerste zeven levensjaren vormen de kritische periode voor de taalverwerving. Bij de start in groep 1 heeft ongeveer 25% van de kinderen een achterstand in de taalontwikkeling door onvoldoende taalaanbod in de (thuis)omgeving. De kans dat zij later (lees- en schrijf)problemen ontwikkelen, is groot. Uit onderzoek blijkt dan ook dat kinderen die moeilijkheden ervaren in de mondelinge taalontwikkeling, een vijf keer zo groot risico lopen op problemen met leren lezen, schrijven en begrijpend lezen.
- Wistjedat… je een taalontwikkelingsachterstand kunt minimaliseren of zelfs verhelpen.
Deze cursus geeft je inzicht in hoe een kind een taal leert en hoe jij als kleuterleerkracht hier het beste op kan inspelen en een rijk taalaanbod, taalkansen en taalfeedback creëert.
Je leert hoe je een taalontwikkelingsachterstand in de kleuterklas kunt signaleren en welke remediërende interventies je kunt inzetten. Effectieve interventies zoals herhalen, observeren, modelen, expliciete directe instructie, scaffolding en andere effectieve didactische interventies kunnen jouw handelen versterken. Je krijgt handvatten om deze effectieve interventies direct in jouw groep in te zetten. Daarnaast laten we talloze praktijkvoorbeelden zien.
Ook komt een taalontwikkelingsachterstand (TOA) en een taalontwikkelingsstoornis (TOS) aan bod. Wanneer binnen de eerste zeven levensjaren van het kind de vroege mondelinge taalvaardigheid niet goed tot stand komt, loopt het kind risico op een taalontwikkelingsachterstand. Deze kun je minimaliseren of zelfs verhelpen. Een taalontwikkelingsstoornis daarentegen kun je niet wegnemen.
In deze cursus
- Mondelinge taalvaardigheid: van theorie naar de klas
- Mondelinge taalvaardigheid stimuleren: praktische tips en tools voor in de kleuterklas
- Effectieve didactische interventies voor jouw groep
- Taalontwikkelingsachterstand versus taalontwikkelingsstoornis
- Handvatten vroegtijdig signaleren taalontwikkelingsachterstand
- Remediërende interventies bij een taalontwikkelingsachterstand
Dag 1
Op de eerste dag staat het meertalige kind centraal. Hoe kun je inspelen op de behoeften van meertalige leerlingen in jouw klas? We bekijken strategieën om tegemoet te komen aan hun specifieke onderwijsbehoeften. In de middag richten we ons op het bevorderen van begrijpend luisteren. Wat zijn effectieve manieren om jouw les in begrijpend luisteren te structureren? Hierbij besteden we ook aandacht aan de uitdagingen voor meertalige kinderen, evenals voor leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS) of een taalontwikkelingsachterstand (TOA).
Dag 2
Op de tweede dag gaan we ons richten op het voeren van taaldenkgesprekken. Taal- en denkontwikkeling zijn immers nauw met elkaar verbonden. Door deze gesprekken te voeren, bevorderen we niet alleen de mondelinge taalvaardigheid, maar vergroten we ook de algemene kennis van de wereld. Voor kinderen die moeite hebben met taalontwikkeling kan het lastig zijn om een gesprek te voeren. Tijdens deze bijeenkomst ontvang je handige tips om ook deze kinderen erbij te betrekken. We bespreken vragen als: Hoe kun je gesprekken voeren met meertalige kinderen om hun mondelinge taalvaardigheid te verbeteren? Hoe ga je om met kinderen die nauwelijks spreken? En wat doe je met kinderen die een beperkte woordenschat hebben of weinig kennis over de wereld hebben? Wanneer een gesprek het taalgebruik belemmert, kan spel een oplossing bieden. Spel en taal gaan namelijk hand in hand. Daarom ligt de focus ’s middags op het stimuleren van taal door middel van spel. Je krijgt praktische handvatten om effectief mee te spelen en een spelgesprek te voeren, zonder de fantasie, gedachten en het verhaal van het kind te verstoren.
Voor wie?
- Kleuterleerkrachten
- Taalspecialisten jonge kind
- Intern begeleiders
Cursusdata
start in mei 2025
- Dag 1: woensdag 21 mei 2025
- Dag 2: woensdag 24 september 2025
